Keywords
Tecdîd-i Îman
Fetva
İbn-i Kemal
Ebussuûd Efendi
How to Cite
Abstract
Ibn Kamal and Ebussuud Efendi, two important scholars of the Ottoman period, are also important and respected figures in the history of Islamic thought. These scholars, nourished by the Ottoman scientific tradition, lived in the late 15th century and early 16th century. Although Ibn Kemal is prominent as a historian and Ebussuud Efendi as a commentator, both scholars studied nearly all sciences. Ibn Kemal, during the period when the Shiite Safavid threat was felt in the Ottoman Empire, served as Sheikh al-Islam in the state hierarchy and defended the Sunni creed. Ebussuud Efendi, who served as both a professor and Sheikh al-Islam, gained great esteem among Ottoman state officials and the public with his fatwas for many years after Ibn Kemal. Both scholars issued hundreds of fatwas as Sheikh al-Islam for many years. These fatwas generally covered the areas of worship and transactions related to practical life. However, some issues accepted among the topics of theology, such as faith and disbelief, were also reflected in the fatwas.
References
Akgündüz, A. (1994). Türkiye diyanet vakfı islâm ansiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 10, 365-371.
Akgündüz, A. (1995). Türkiye diyanet vakfı islâm ansiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 12, 441-443.
Arslan, D. (2015). Ebussuûd tefsirinde kur’ân ilimleri. (Doktora tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi).
Âsım Efendi, M. (2015). Âsım efendi tarihi. Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı.
Aslan, N. (1999). Osmanlı hukuku’nun oluşumunda fetva ve kazâ münasebeti. Dinî Araştırmalar, 2(4), 85-100.
Atar, F. (1995). Türkiye diyanet vakfı islâm ansiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 12, 486-496.
Atar, F. (2020). İslâm adliye teşkilâtı ortaya çıkışı ve işleyişi. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
Aydemir, A. (1973) Ebussu’ûd efendi I. Diyanet İşleri Başkanlığı Dergisi Dînî İlmî Edebî Meslekî Aylık Dergi, 12(2), 97-104.
Aydemir, A. (1973). Ebussu’ûd efendi II. Diyanet İşleri Başkanlığı Dergisi, 12(3), 136-144.
Berki, A. H. (1962). İslâm şeriatinde kaza (Hüküm ve hâkimlik tarihi ve iftâ müessesesi). Yargıçoğlu Matbaası.
Çakır, M. (2021). Ebussuûd Efendi. M. Bulut (Ed.), İslâm iktisadî düşünce tarihi 2 (s. 813-826). İzü Yayınları.
Çelebi, İ. (2002). Türkiye diyanet vakfı islâm ansiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 25, 242-244.
Cengiz, O. (2018). XVI. Yüzyıl osmanlı düşüncesinin kaynakları (Çivizâde-Ebussuûd-Birgivî). (Doktora tezi, Pamukkale Üniversitesi).
Cezar, M. (2010). Mufassal osmanlı tarihi: resimli-haritalı. Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Dalkıran, S. (2004). Rafizîlerle ilgili Ebussuûd efendi’ye nispet edilen bir risâleye tahlilî bakış. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 25, 161-179.
Dalkıran, S. (2004). Risale-i Ebussuûd. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 26, 67-101.
Dalkıran, S. (2019). Hâricilerden günümüze ötekileştirme ve şiddet. Osmanlı Araştırmaları Vakfı.
Dalkıran, S. (2021). İbn-i Kemâl’e göre ehl-i sünnet düşüncesi. Osmanlı Araştırmaları Vakfı.
Demir, A. Günay, R. (2020). Şeyhülislam ebussuud efendi’nin fetvaları (Fetava-yı ebussuud). SD Yayınevi.
Dönmez, İ. K. (1991). Türkiye diyanet vakfı islâm ansiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 3, 16-20.
Düzdağ, M. E. (1972). Şeyhülislâm ebussuud efendi fetvaları ışığında 16. asır türk hayatı. Enderun Kitabevi.
Eliaçık, M. (2020). Şeyhülislam Kemalpaşazâde’nin manzum fetvaları. Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi, 6(13), 75-83.
Furkan, F. (2010). İslâm hukuku açısından tekfir şartları ve ahkâmı. Dizgi Ofset.
Görgün, T. (2011). Türkiye diyanet vakfı islâm ansiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 40, 234-239.
Gür, E. (2002). İbn-i Kemal’in hayatı, kader ve kazâ anlayışı ve “Risâle fi’l-cebr ve’l-kader” adlı eserinin tahlili. (Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi).
Humeyyis, M. (1999). el-Câmi’ fi elfâzi’l-küfr. Dâru Îlâfi’d-Devliyye li’n-Neşri ve’t-Tevzî’.
İbn Cibrîn, A. (1997). Mu’cemu elfâzi’l-‘akîde. Mektebetü’l-‘Ubeykân.
İbn Hazm, M. (t.y.), el-Fasl fî’l-milel ve’l-ehvâi ve’n-nihal. Mektebetu’l-Hâncî.
Îcî, A. (1997). Kitâbu’l-mevâkıf. Dâru’l-Cîl.
Îd, A. (t.y.), Davâbitu’t-tekfîr fî dav’i’s-sünneti’n-nebeviyye. y.y.
İpşirli, M. (2018). Osmanlı fetvaları üzerine değerlendirmeler ve bazı örnekler. S. Kaya et al. (Eds.), Osmanlı Hukukunda Fetva (s. 348- 378). Klasik Yayınları.
Isfehânî, R. (1991). el-Müfredât fî garîbi’l-kur’ân. Dâru’l-Kalem-ed-Dâru’ş-Şâmiyye.
Karaman, F. (2007). Tecdid-i Îmân. İ. Karagöz (Ed.), Dini Kavramlar Sözlüğü (s. 640). Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
Karaman, H. et al. (2006). Kur’an yolu türkçe meâl ve tefsir, Diyanet İşleri Başkanları Yayınları.
Kârî, A. (2000). Şerhu’ş-şifâ. Dâru’l-Kütübü’l-‘İlmiyye.
Kemalpaşazâde, Ş. A. (1987). Hâşiya ‘alâ tahâfut al-falâsifa. (A. Arslan, Çev.). Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
Kemalpaşazâde, Ş. A. (t.y.) Fetâvây-ı İbn Kemal paşa (Demirbaş no: 006105-II, vr. 1a-88b). Diyanet İşleri Başkanlığı Kütüphanesi.
Kevserânî, V. (1992). Osmanlı ve safevilerde din-devlet ilişkisi, (M. Canyürek, Çev.). Denge Yayınları.
Kılavuz, A. S. (1995). Türkiye diyanet vakfı islâm ansiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 11, 26-27.
Öçal, Ş. (1998). Kemal paşazâde’nin felsefî ve kelâmî görüşleri. (Doktora tezi, Ankara Üniversitesi).
Öge, A. (2010). Şeyhu’l-islam İbn Kemal’in sünnilik anlayışı. (Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi).
Öge, A. (2010). Şeyhülislam İbn-i Kemal’in fetvaları ışığında osmanlı iktisâdî hayatından bir kesit. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi 16, 275-298.
Öge, A. (2012). Tokatlı alim İbn Kemal’in osmanlı ilim dünyasındaki yeri. Tokat Sempozyumu 3, 349-368.
Örsten, S. (2007). Osmanlı hukuk tarihi olarak fetvâ mecmuaları. Türk Hukuk Tarihi Araştırmaları 4, 29-40.
Özvar, E. (2017) Osmanlı dünyasında yazma eser üretkenliği. H. Aydar and A. F. Yavuz (Eds.). Sahn-ı semân’dan dârülfünûn’a osmanlı’da ilim ve fikir dünyası âlimler müesseseler ve fikrî eserler XVII. yüzyıl (s. 12-44). Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları.
Şahin, O. (2018). Fetvâ âdâbı. DİB Yayınları.
Sarıcık, M. (2003). Ebussuud efendi’nin fetvalarında seyyidler. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11, 63-90.
Tâhir Efendi, M. (1972). Osmanlı müellifleri. Meral Yayınevi.
Taşköprülüzâde, A. E. (2019). Eş-Şakâ’iku’n-nu’mâniyye fî ulemâi’d-devleti’l-osmâniyye. Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı.
Taşpınar, K. (2016). Ebussuud efendi’nin irşâdü’l-akli’s-selîm adlı tefsirinde kıraat olgusu. (Doktora tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi).
Topaloğlu, B. and Çelebi, İ. (2019). Kelâm terimleri sözlüğü. İsam Yayınları.
Turan, Ş. (2002). Türkiye diyanet vakfı islâm ansiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 25, 238-240.
Uğur, A. (1987). İbn-i Kemal. Kültür Bakanlığı Yayınları.
Ünal, M. (2020, 12 06). Ebussuud efendi hâce çelebi. Ahmet Yesevi Üniversitesi. https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ebusuud-efendi-hace-celebi
Yörükân, Y. Z. (1952). Bir fetva münasebetiyle fetva müessesesi ebussuud efendi ve sarı saltuk. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2(3), 137-160.
Zebîdî, M. A. (2003). Tâcu’l-‘arûs min cevâhiri’l-kâmûs. Dâru’l-Fikr.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Copyright (c) 2024 Synesis (ISSN 1984-6754)